Blacha, gont czy dachówka – czym pokryć dach domu?
Wybór pokrycia dachowego ma decydujący wpływ na wygląd budynku i przesądza zwykle o jego charakterze oraz o tym, czy wpisze się on dobrze w swoje otoczenie. Różne pokrycia odznaczają się jednak także innymi walorami użytkowymi – odpornością na czynniki zewnętrzne, łatwością konserwacji, komfortem akustycznym.
Wiążą się ponadto z odmiennym poziomem kosztów zakupu materiału oraz ceną, jaką trzeba zapłacić za pracę ekipy, która będzie układała pokrycie dachowe. Co dla wielu inwestorów bardzo ważne różnić się będzie również czas potrzebny na wykonanie wszystkich koniecznych prac. Zobaczmy, jakie są cechy najpopularniejszych rodzajów pokryć dachowych i co wiąże się z ich wyborem.
Charakterystyka pokrycia z blachy dachowej
Wykorzystanie blachy dachowej jest jedną z najpopularniejszych metod krycia dachu. Blacha jest oferowana zarówno w formie płaskich arkuszy, które można układać na tzw. rąbek stojący, czyli łączyć ze sobą przez odpowiednie zaginanie krawędzi poszczególnych arkuszy, jak i w postaci blachodachówki. W tym przypadku arkusze są odpowiednio wyprofilowane – blacha ma przetłoczenia, które nadają jej wygląd zbliżony do tradycyjnych dachówek, łupków lub gontów. Blachodachówka może być dostarczana w formie arkuszy dopasowywanych do wymiarów dachu i docinanych przez dostawcę na odpowiednią wielkość, a także jako tzw. blachodachówka modułowa. Blachodachówka występuje wówczas w postaci mniejszych fragmentów o wystandaryzowanej wielkości, które są odpowiednio przycinane podczas układania pokrycia.
Blachodachówki modułowe sprawdzają się lepiej przy dachach o bardziej skomplikowanej formie, np. wielospadowych, z dużą ilością lukarn, okien dachowych czy daszków. Blachodachówka w arkuszach okaże się natomiast bardziej praktyczna na dachach prostych, np. dwuspadowych, gdzie może znacznie przyspieszyć tempo robót.
Wielką zaletą blachy dachowej jest to, że wykonane z niej pokrycie ma stosunkowo niewielką masę i nie obciąża zbytnio więźby dachowej ani ścian nośnych. W przypadku używania blachy płaskiej konieczne jest jednak przygotowanie sztywnego poszycia w postaci pełnego deskowania, co może wpłynąć na podniesienie kosztu budowy dachu i wydłużenie czasu jej trwania. Blachodachówka może natomiast być układana na łatach i kontrłatach mocowanych do krokwi i montowanych na warstwie wstępnego krycia wykonanej z hydroizolacyjnej folii dachowej.
Blacha dachowa jest odporna na działanie czynników zewnętrznych, w tym na korozję dzięki warstwie ocynku, którą jest pokrywana. Dodatkowym zabezpieczeniem są również powłoki z lakieru nadającego jej pożądaną barwę oraz specjalnych tworzyw sztucznych chroniących przed promieniowaniem UV, jak również działaniem związków chemicznych z opadających na dach pyłów czy rozkładających się substancji organicznych.
Plusem stosowania blachy dachowej jest jej wysoka trwałość – niektórzy producenci oferują nawet kilkudziesięcioletnie gwarancje, a także korzystna cena zakupu. Dla inwestorów wybierających ten rodzaj pokrycia liczy się także szeroka gama kolorystyczna, a w przypadku blachodachówki wielość oferowanych wzorów i kształtów przetłoczeń.
Pokrycie dachowe z gontu bitumicznego
Pokryciem dachowym, które cieszy się dużym powodzeniem, jest gont bitumiczny. Jest wykonany w podobny sposób, jak tradycyjne papy termozgrzewalne, różni się od nich jednak wyglądem oraz sposobem montażu. Dzięki nowoczesnym technologiom produkcji gont bitumiczny może mieć atrakcyjny wygląd, przypominając dachy ułożone z tradycyjnego gontu drewnianego lub łupka skalnego. Ze względu na duży wybór ciekawych, geometrycznych kształtów nadaje się do krycia dachów budynków o bardziej nowoczesnych bryłach, sprawdzi się jednak również przy projektach klasycznych, zwłaszcza jeśli inwestor wybierze gonty przypominające dachówkę ceramiczną.
Gont bitumiczny składa się z niewielkich fragmentów materiału pokryciowego, które są ze sobą łączone podczas układania pokrycia. Spodnia część gontu to warstwa bitumiczna, nierzadko z dodatkowymi paskami pokrytymi klejem ułatwiającym łączenie poszczególnych warstw. Wyżej znajduje się osnowa wykonana np. z włókna szklanego, która jest strukturą nośną zapewniającą elastyczność i wytrzymałość mechaniczną pokrycia. Na niej umieszczona jest kolejna warstwa bitumu, pełniącego funkcję hydroizolacyjną. Do niej przytwierdzona jest warstwa posypki, np. bazaltowej, której rolą jest zabezpieczanie pokrycia przed działaniem promieniu słonecznych – nagrzewaniem się i promieniowaniem, a także uszkodzeniami mechanicznymi. W wielu przypadkach gont jest również zabezpieczany natryskiwaną warstwą tworzywa sztucznego. Po ułożeniu gontu zachodzi jego proces samowulkanizacji, co zwiększa odporność na siłę ssącą wiatru, a jednocześnie gwarantuje wysoką szczelność pokrycia.
Gont bitumiczny, podobnie jak tradycyjna papa jest bardzo lekki, musi być jednak układany na pełnym deskowaniu. Choć zwiększa to sztywność konstrukcji dachowej, to jednocześnie wiąże się z koniecznością wykonania dodatkowych prac i oznacza nieco wyższe koszty. Dachy z pokryciem z gontów bitumicznych są rozwiązaniem ekonomicznym, a nowoczesne ich odmiany wykorzystujące technologię 3D dają możliwość uzyskania ciekawych efektów wizualnych.
Najważniejsze cechy pokrycia dachowego z dachówek
Dachówki są uważane za najtrwalszy, a zarazem najbardziej prestiżowy rodzaj pokrycia dachowego. Ich przewidywany okres eksploatacji w wielu przypadkach przekracza nawet 100 lat, a do najważniejszych zalet należy charakterystyczny i atrakcyjny wygląd, duża odporność na działanie silnego wiatru, a także łatwość czyszczenia i wytrzymałość na czynniki chemiczne i biologiczne. Minusem pokrycia z dachówki jest natomiast wyższy koszt i większa pracochłonność robot dekarskich.
Pokrycie z dachówek odznacza się również wysoką masą w porównaniu z blachą dachową czy gontem bitumicznym. Oznacza to konieczność wykonania wzmocnionej więźby dachowej oraz wiąże się z podwyższonymi wymogami co do nośności murów. Na dachach o prostszej konstrukcji dachówki mogą być układane bezpośrednio na kontrłatach i łatach o odpowiednim zagęszczeniu, przy bardziej złożonych konstrukcjach konieczne może być wykonanie pełnego deskowania.
Dachówki są produkowane zarówno w formie tradycyjnej, czyli wypalane z odpowiedniej gliny, jak i w technologii betonowej. Dachówki ceramiczne odznaczają się większą trwałością niż dachówki betonowe, nie są to jednak duże różnice. W przypadku dachówek ceramicznych mogą one być wykańczane przez nakładanie tzw. powłoki angobowanej albo szkliwione. Dachówki szkliwione odznaczają się wyższym połyskiem, a także podwyższoną odpornością na osadzanie się zanieczyszczeń, a szczególnie na porastanie. Plusem dachówek betonowych jest to, że zwykle są dostępne w szerszej gamie kolorystycznej, a koszt ich zakupu jest niższy niż dachówek ceramicznych.
Wybór odpowiedniego pokrycia dachowego powinien wiązać się z dopasowaniem jego estetyki do wyglądu budynku, a także z uwzględnieniem jego własności użytkowych. Dla wielu inwestorów będą się też liczyły takie czynniki jak koszt wykonania, czas, w jakim dach może być ukończony, a często również to, jaka będzie jego oczekiwana trwałość. Dobre dopasowanie typu pokrycia do własnych oczekiwań i zadbanie o jego staranny montaż będzie gwarancją satysfakcji i braku problemów przez cały okres użytkowania budynku.